Υπογλυκαιμία
Η υπογλυκαιμία (χαμηλό σάκχαρο αίματος) είναι σύμπτωμα και όχι νόσος
Ο εγκέφαλος και άλλοι ιστοί του σώματος χρησιμοποιούν γλυκόζη για ενέργεια. Τη γλυκόζη που χρειαζόμαστε την παίρνουμε κυρίως με τις τροφές. Το ήπαρ και οι νεφροί μπορούν να παράγουν γλυκόζη αν χρειαστεί. Η περίσσεια της γλυκόζης αποθηκεύεται με τη μορφή γλυκογόνου (πολλά μόρια γλυκόζης ενωμένα μεταξύ τους) στο ήπαρ ή στους μύες.
Αναφέρετε στο γιατρό σας αν εμφανίζετε συχνά επεισόδια υπογλυκαιμίας διότι μπορεί να υποδηλώνουν υποκείμενη νόσο.
Πως το σώμα ρυθμίζει τη γλυκόζη του αίματος.
Το φυσιολογικό σάκχαρο είναι μεταξύ 70 και 100 mg/dL. Στα ενδιάμεσα των γευμάτων το σάκχαρο του αίματος σταδιακά μειώνεται. Το σώμα έχει διάφορους τρόπους να κρατάει το σάκχαρο στα φυσιολογικά επίπεδα.
- Η ινσουλίνη που εκκρίνεται από το πάγκρεας μειώνεται. Η ινσουλίνη είναι μία ορμόνη που βοηθάει τους ιστούς του σώματος να απορροφήσουν τη γλυκόζη από το αίμα. Όταν το ποσό της ινσουλίνης μειώνεται η γλυκόζη αντί να μπαίνει στα κύτταρα και να χρησιμοποιείται ως καύσιμο, παραμένει στο αίμα.
- Όταν το σάκχαρο του αίματος μειώνεται το πάγκρεας απελευθερώνει γλυκαγόνη. Η γλυκαγόνη είναι μία ορμόνη που δίνει σήμα στο ήπαρ να διασπάσει το γλυκογόνο. Η γλυκόζη μπαίνει στην κυκλοφορία του αίματος και αυξάνει τα επίπεδα του σακχάρου.
- Μία άλλη ορμόνη η αδρεναλίνη ή επινεφρίνη, επίσης σηματοδοτεί το ήπαρ να διασπάσει το γλυκογόνο. Η επινεφρίνη σηματοδοτεί επίσης το ήπαρ και τους νεφρούς να αυξήσουν το ποσό της γλυκόζης που συνθέτουν.
- Αν το σάκχαρο του αίματος συνεχίζει να πέφτει τότε συντίθενται άλλα σηματοδοτικά μόρια που μας δημιουργούν το αίσθημα της πείνας. Η ζάχαρη και οι υδατάνθρακες βοηθούν στην αύξηση του σακχάρου του αίματος.
Συμπτώματα της υπογλυκαιμιας
Όταν τα άτομα έχουν χαμηλό σάκχαρο μπορεί να αισθάνονται:
- άγχος,
- ευερεθιστότητα, σύγχυση,
- κούραση,
- τρέμουλο και
- αίσθημα πείνας.
- Επίσης μπορεί να εμφανιστεί ταχυκαρδία.
- Οι σπασμοί και η απώλεια συνείδησης είναι σοβαρά συμπτώματα. Αν η υπογλυκαιμία είναι σοβαρή και παρατεταμένη μπορεί να οδηγήσει μέχρι και στο θάνατο.
Αιτίες
- Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για το διαβήτη είναι η πιο συχνή αιτία της υπογλυκαιμίας. Τα φάρμακα αυτά περιλαμβάνουν την ινσουλίνη και φάρμακα όπως οι σουλφονυλουριες (Diamicron, Solosa, Daonil κ.α).
- Η υπογλυκαιμία μπορεί επίσης να εμφανιστεί μετά από υπερβολική λήψη αλκοολ.
- Άλλες αιτίες υπογλυκαιμίας είναι σπάνιες. Αυτές περιλαμβάνουν την ηπατική, νεφρική και καρδιακή ανεπάρκεια, λοιμώξεις και τα χαμηλά επίπεδα ορισμένων ορμονών (όπως η κορτιζόλη και η αυξητική ορμόνη), ορισμένοι όγκοι, επεμβάσεις στο στομάχι καθώς και η λοιμοκτονία.
Θεραπεία
- Οι καραμέλες/χάπια γλυκόζης, οι χυμοί φρούτων, η λήψη ενός γεύματος μπορεί να αυξήσουν τα επίπεδα της γλυκόζης.
Στην σοβαρή υπογλυκαιμία μπορείτε να βάλετε ζάχαρη κάτω από τη γλώσσα οπότε και απορροφάται γρηγορότερα.
- Ο γιατρός μπορεί να σας χορηγήσει ενέσιμο γλυκογόνο. Ενέσιμο γλυκογόνο πρέπει να έχουν όλοι οι διαβητικοί που κάνουν ινσουλίνη και το περιβάλλον τους να εκπαιδευτεί ώστε να μπορεί να τους βοηθήσει σε περίπτωση απώλειας συνείδησης.
- Η γλυκαγόνη πρόσφατα έχει κυκλοφορήσει και σε ρινικό σπρέι.
Βρείτε πληροφορίες για τη ρινική γλυκαγόνη στον παρακάτω σύνδεσμο.
https://www.lilly.gr/wp-content/uploads/2020/09/baqsimi-epar-product-information_el.pdf
- Αν λαμβάνετε φάρμακα που σας προκαλούν υπογλυκαιμία μπορεί ο γιατρός να αλλάξει τη δόση.
- Για τις σπάνιες αιτίες υπογλυκαιμίας η θεραπεία περιλαμβάνει τη συχνή λήψη τροφής ή τη λήψη ορμονών. Σε περίπτωση όγκων (ινσουλίνωμα) που προκαλούν υπογλυκαιμία η θεραπεία είναι η εγχείρηση ή χημειοθεραπεία.
Πηγή JAMA patient page March 24/31, 2015 Volume 312 Number 12
And American Diabetes Association
Για περισσότερες πληροφορίες επικοινωνήστε με την Ιατρό
Μαρία Ποικιλίδου, MD, MSc, PhD
Παθολόγος-Υπερτασιολόγος Θεσσαλονίκη
Ακαδημαϊκή Υπότροφος νοσ. ΑΧΕΠΑ
Διδάκτωρ Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης
Μετεκπαιδευθείσα στις ΗΠΑ (ΝΙΗ και Johns Hopkins Hospital)
Ιατρείο: Τσιμισκή 34, τηλ: 2310 254444